De vlaggen langs het stadion wapperen hevig. De meeste grasvelden op Sportpark de Eendracht zijn veranderd in modderpoelen. Een Hongkongse speler gooit een frisbee zo’n 50 meter naar de andere kant van het veld. Zijn medespeelster duikt en vangt de frisbee net voordat haar Poolse tegenstander ertussen kan komen. Er klinkt gejuich voor het mooie punt vanuit het Italiaanse team dat aan de zijlijn aan het opwarmen is. Ondanks het Nederlandse weer, genieten de internationale spelers van het Ultimate Frisbeetoernooi Windmill, dat afgelopen weekend aan de rand van Geuzenveld werd gehouden.
Niet alleen de spelers komen uit verre landen om op dit toernooi te spelen. Ook de organisatie bestaat uit 170 frisbeefanaten van over de hele wereld. Nog iets bijzonders: het zijn allemaal vrijwilligers. Uit liefde voor de sport en spelers komen ze ook dit jaar weer terug naar Amsterdam om de velden, camping en podia op te bouwen. Naast eten, drinken en livemuziek wordt er voor de 80 teams van alles uit de kast getrokken om deze 20ste editie onvergetelijk te maken.
Er zijn ook teams die voornamelijk meedoen om van de festivalsfeer te genieten.Beeld Daphne Lucker
Non-contact sport
Ultimate Frisbee wordt gespeeld met zeven spelers, op een veld met de lengte van een voetbalveld, maar ongeveer de halve breedte. “Met je teamgenoten gooi je over om aan de andere kant van het veld te komen, want je mag niet lopen met de schijf.” Loes de Groen (24), speelster van het Amsterdamse team GRUT, legt uit hoe de sport werkt. “Aan de twee uiterste eindes van het veld liggen eindvakken. Als je de schijf daarin vangt, scoor je een punt.”
De wedstrijd stopt als een team 15 punten scoort, of de 90 minuten speeltijd om zijn. Verder is frisbee een non-contact sport. “Je tegenstander probeert de schijf te onderscheppen door hem te vangen of uit de lucht te slaan.” Dat zorgt voor veel sprint-, duik-, en sprongduels, waardoor de sport spectaculair is om te zien.
Geen scheidsrechters
Wat niet meteen opvalt, is dat er geen scheidsrechters in het veld staan. Bij frisbee zijn die niet nodig volgens Suzanne Slob (27), teamgenoot van De Groen. “Wanneer er iets gebeurt, dan maak je zelf een ‘call’ en bespreek je de situatie met je tegenstander. Als diegene het er vervolgens niet mee eens is, wordt het spel teruggedraaid naar hoe het was vóór de call.”
Je moet dus vertrouwen op de sportiviteit, regelkennis en eerlijkheid van de tegenstander, hun ‘spirit’. Volgens Slob werkt dat goed, omdat iedereen een leuk spel wil spelen: “Het geeft een fijne sfeer om geen scheidsrechter te hebben. Ook buiten het veld heb je daardoor meer contact met je tegenstanders.” Na elke wedstrijd komen de teams samen in een cirkel om elkaars ‘spirit’ te evalueren.
Liefde voor de sport
Het Amsterdamse GRUT heeft als team niet alleen vier keer de mixed divisie van Windmill gewonnen, maar werd ook al drie keer Europees kampioen. Dit jaar zijn ze voor het eerst opgesplitst in een vrouwenteam en een open team, waarin eigenlijk alleen mannen spelen. Net als veel andere teams in de vrouwen-, open en mixed divisie van Windmill, speelt GRUT dit weekend ter voorbereiding op het Europese clubkampioenschap. Er zijn echter ook genoeg teams die voornamelijk meedoen om van de festivalsfeer te genieten.
Die sfeer ontstaat al bij het ontbijt, dat wordt vergezeld van livemuziek. Nadat de spelers drie of vier wedstrijden hebben gespeeld, krijgen ze eten en begint het avondprogramma. Er is een bierrace, een kampvuur en er zijn dj’s. Verder is er een competitie voor wie het verste kan gooien en wordt er frisbeekleding geruild. Het toernooi voelt als een klein dorpsfeest, een gezellige bubbel waar je veel mensen kent en vier dagen lang niet uit hoeft.
Op eigen kosten
Koen Voskuil (31), secretaris van stichting Windmill, stelt dat die bijzondere sfeer mede komt doordat alles wordt georganiseerd door vrijwilligers. “De vrijwilligers zijn gedreven door liefde voor de sport en zijn zelf onderdeel van de frisbeegemeenschap. Frisbeespelers zijn daar misschien ook wel apart in, ze komen op eigen kosten naar Amsterdam om bij te dragen aan het toernooi.”
Windmill moet zelfs vrijwilligers weigeren, terwijl veel sportclubs juist kampen met een tekort aan vrijwilligers. Er wordt goed voor de vrijwilligers gezorgd. In ‘Paradise’, een afgesloten ruimte waar ze kunnen uitrusten, staan dit jaar een hottub en sauna. Vrijwilligers kunnen kamperen naast de velden, krijgen hun eten verzorgd en mogen hun eigen bier tappen na 18 uur. “Omdat het festival niet wordt georganiseerd om winst te maken, hoeft er ook niet te worden gesneden in de kosten. We kunnen juist wat teruggeven aan de gemeenschap.”
Wereldniveau
“Allez! Allez les Bleus!” Een groepje vrijwilligers moedigt het Franse mixed team aan, dat speelt tegen Italië. “Het is zo gaaf om dit hoge niveau te kunnen zien,” zegt Stevo (27). Hij staat met drie Schotse vrienden dit weekend voor het derde jaar op rij achter de bar. “Naast het Amerikaanse team is er ook het Tokay Superteam, samengesteld uit allemaal Europese sterren. Normaal zie ik deze mensen alleen op YouTube.”
Hij bestudeert het wedstrijdschema om te kijken wat ze hierna willen zien. “Fuck, we moeten kiezen. Clapham speelt tegen US Open, maar het nationale vrouwenteam van Engeland speelt ook tegen de Belgen.”
Het is bijzonder dat het nationale team van de Verenigde staten naar Europa komt voor een toernooi als Windmill. De VS, waar de sport vandaan komt, telde in 2018 al ongeveer 858.000 actieve Ultimate Frisbeespelers. In Nederland zijn dat er momenteel slechts 1800.
Cody Mills (32), een van de coaches van het nationale Amerikaanse herenteam, vertelt dat Windmill een hoog niveau heeft, maar een stuk minder intens is dan de meeste toernooien in de VS: “In Amerika draait het eigenlijk alleen om de sport, terwijl spelers hier ook aan het feesten zijn. Dat is voor onze teambonding ook wel goed, om samen op een onbekende plek herinneringen te maken. Daarnaast kunnen we kennis maken met de Europese teams en hun manier van spelen.”
Omver geblazen
De wind en de regen maken het niet alleen voor de spelers lastig om over te gooien, voor de organisatie vormt het weer ook een uitdaging. Zo moesten ze de twee opblaasbare olifanten boven op de ingang laten leeglopen, omdat die er anders af zouden waaien. Verder zijn er enkele wedstrijden uitgesteld en ingekort vanwege het onweer en de heftige regen die de velden kapot maakt.
Volgens GRUT-speelster Slob hebben de spelers daar wel begrip voor. “Als speler zie je vaak niet hoeveel organisatie achter zo’n toernooi zit, want alles loopt gewoon goed. Omdat ik eerder ook vrijwilliger ben geweest, herken ik nu wat een werk dat allemaal kost.”
Haar teamgenoot Linde Wits (30) vult aan: “Het is heel gaaf om te beseffen dat je vrienden een toernooi organiseren, dat zelfs bij spelers in Canada op hun verlanglijstje staat. Dan is het een enorme luxe dat wij het nu in ons eigen land kunnen spelen, waar familie en vrienden ons kunnen komen aanmoedigen.”
Het thuisvoordeel mocht dit jaar helaas niet baten. Onder luid gejoel van de internationale frisbeegemeenschap verliezen de dames van GRUT de finale met slechts één punt verschil van het Berlijnse jinX, dat op de eerste plek staat in het Europese klassement. Na de vier dagen Windmill is het Amsterdamse team wel weer een stap dichter bij het EK deze zomer.
Nederlandse competitie
Nederland telt 35 clubs, die naast toernooien ook nationale competitie spelen. Het jaar is opgedeeld in drie seizoenen met meestal zo’n vier speeldagen waarop je meerdere wedstrijden speelt. Tijdens de twee buitenseizoenen zijn er een mixed competitie en een gescheiden open- en damescompetitie. In de wintermaanden wordt Ultimate Frisbee met vijf tegen vijf gespeeld, op een kleiner veld in de zaal. Hier heeft de wind geen effect op de worpen, waardoor het spel nog een stuk sneller gaat.
