Politiek verslaggever David Hielkema belicht in ‘Republiek Amsterdam’ een politiek onderwerp uit de stad. Dit keer: rechtse partijen PVV, VVD, NSC en BBB mogen dan weinig oog hebben voor Amsterdam, de omliggende gemeenten met hun kiezers moeten ze bedienen.
12 januari 2024, 10:55
In 2022 leek Amsterdam de jackpot te hebben gewonnen met een miljardendeal met het Rijk. De stad zou een grootschalige facelift krijgen: de Noord/Zuidlijn zou eindelijk worden uitgebreid, het Zuidasdok afgerond, en er zouden 175.000 nieuwe woningen in de regio verrijzen. De deal werd gepresenteerd als een triomf voor de stad, met als kers op de taart de metrolijn tussen Isolatorweg en de nieuwe wijk Haven-Stad.
Een jaar later was alles anders. Zoals het ponton deze week instortte bij de Buiksloterweg, stortten ook de plannen rond het geld in. Wethouders Melanie van der Horst en Reinier van Dantzig kregen bericht dat een aanzienlijk deel van de toegezegde financiering voor de Noord/Zuidlijn onzeker was geworden. Hun reactie: als het Rijk zich niet aan een deal houdt, doen wij dat ook niet. Het is alles of niets.
De wethouders gaven daarmee een duidelijk signaal af aan het potentiële nieuwe kabinet. Ze zullen nadrukkelijk kijken naar de PVV onder leiding van Geert Wilders, die niet bekendstaat om zijn liefde voor Amsterdam. Net zoals de beoogde coalitiepartners BBB, VVD en NSC tijdens de verkiezingen weinig oog hadden voor de stad.
Maar tijdens de onderhandelingen zullen de rechtse partijen, als ze een kabinet voor alle Nederlanders willen formeren, het ook moeten hebben over de grote mobiliteitsprojecten in Amsterdam. Ze weten: de Zuidas en het doortrekken van de Noord/Zuidlijn naar uiteindelijk Hoofddorp zijn niet alleen goed voor de ‘havermelk drinkende’ Amsterdammers.
Uit gemeenten als Purmerend, Haarlemmermeer en Almere komen dagelijks forenzen – van agenten en docenten tot zorgpersoneel. De PVV is in deze gemeenten de grootste geworden en voor haar kiezers is goed openbaar vervoer en een degelijke autoweg net zo goed cruciaal. De verbeteringen aan het Zuidasdok betekenen ook minder files en efficiënter reizen vanuit station Zuid naar andere steden, en spelen een belangrijke rol in het internationale treinverkeer.
Kritiek mag er volop zijn op het Amsterdamse progressieve stadsbestuur. Te weinig gaat het daar over de buurtgemeenten, nota bene vaak plekken met oud-Amsterdammers die moesten vertrekken vanwege de hoge prijzen in de stad. Veel van hen zijn overgestapt naar de PVV – maar dat ontslaat Amsterdam er niet van om ook aandacht voor deze mensen te hebben.
Voor nu rijst de vraag of Wilders deze groep ziet staan. Of gaat hij aan ze voorbij vanuit partijpolitiek opportunisme jegens Amsterdam?
Intussen zullen veel Amsterdammers hun schouders ophalen over eerdergenoemde infrastructuurprojecten; een brug over het IJ is voor veel inwoners van veel groter belang, zo bleek deze week nog maar eens. Voor de Oostbrug is ongeveer 200 van de 300 miljoen euro gereserveerd, maar 100 miljoen euro moet nog ergens worden gevonden.
Ironisch is dat de brug juist de meeste kiezers van Wilders uit Amsterdam zou helpen: veel van zijn 9 procent kiezers zit in Noord. Het zou wat zijn als Wilders – wiens waarden haaks staat op die van veel mensen in de stad – het laatste deel van de financiering bijlegt, en hij daarmee de geschiedenisboeken ingaat als Amsterdamse bruggenbouwer.
Over de auteur: David Hielkema schrijft over de Amsterdamse politiek en is daarnaast gespecialiseerd in onderzoeksverhalen. Tips of reageren? [email protected]
David Hielkema.Beeld Artur Krynicki
Luister ook naar onze podcast Amsterdam wereldstad over de lokale politiek:
