Tes Schouten en haar coach Mark Faber tijdens de huldiging van de 200 schoolslag, die Schouten won.Beeld KOEN VAN WEEL/ANP
Als vanouds werd bij de WK in Qatar door de wereldtop met interesse gekeken naar het Oranjekamp. “We worden weer gezien als het grootste kleine landje,” concludeerde coach Mark Faber tevreden op de slotdag in Doha, waar hij Tes Schouten (23) naar goud en zilver (200 en 100 meter schoolslag) leidde.
Collega Patrick Pearson droeg stevig bij aan de Nederlandse oogst met de wereldtitel op het koningsnummer (100 vrij) voor Marrit Steenbergen (24), op de openingsdag al de grote motor van de gouden 4×100 vrij.
“We hebben als Nederland een lastige periode gehad waarin minder talent doorkwam. Maar dat is nu wel anders,” zei Pearson. “Twee jaar terug wist niemand wie de opvolgers waren van Ranomi Kromowidjojo en Femke Heemskerk. Nu zie je twee dames heel dik aan die boom schudden. Nederlandse records zwemmen, medailles pakken.”
Breed fundament
En, benadrukten Faber en Pearson, het fundament is nog veel breder. Zilver voor Caspar Corbeau (200 school), nationale estafetterecords, een vierde plaats voor Nyls Korstanje (100 vlinder) en dan is er nog Arno Kamminga (vijfde op de 100 school, zevende op de 200 school), die eerder al bewees wereldtop te zijn. “Je ziet in de breedte dat het niveau in de lift zit. Vroeger hadden we altijd maar één of twee mensen die het moesten doen, zelfs nog in Tokio (twee keer zilver voor Kamminga). Dat is nu écht anders,” aldus Pearson.
Faber: “Toen Femke en Ranomi na Tokio afscheid namen, was het algemene beeld: en nu dan? Wat gaat er met het Nederlandse zwemmen gebeuren? Toen hebben wij ook al gezegd: er is genoeg talent, maar dat moet wel de tijd krijgen om te groeien. In een mondiale ‘prestatiedichte’ sport als zwemmen sta je niet zomaar op het podium.”
Wereldkampioenen Schouten en Steenbergen hadden beiden die ruimte nodig om te groeien. De bedachtzame Steenbergen was als tiener al een wereldtalent, maar hikte lang aan tegen Kromowidjojo en Heemskerk. Ze was er voor de Spelen van Tokio zelfs lang uit, twijfelde of ze moest doorgaan.
De nuchtere Schouten fladderde naar de top, maar miste eenmaal daar het plezier, ze ging gebukt onder de zenuwen. Met hulp van een sportpsycholoog kreeg ze uiteindelijk meer grip op haar topsportbestaan.
Duurzame aanpak
“Daaraan zie je dat we in Nederland duurzaam met talent omspringen,” zei Faber. “Marrit en Tes kenden beiden een bumpy road, maar we laten ze niet los, houden ze binnen. In andere landen ben je dan wat sneller klaar.”
Die zuinige aanpak moet, Nederland beschikt niet over een onuitputtelijke talentenvijver. De individuele aanpak was het eerste wat de Amerikaanse-Nederlander Corbeau opviel toen hij afgelopen zomer zijn trainingslocatie in de Verenigde Staten verruilde voor Amsterdam. In Texas voelde hij zich een nummer, voor hem tien anderen. In het meer op het individu gerichte Nederlandse programma maakt hij nu reuzensprongen.
Met die duurzame aanpak – een kleine groep topzwemmers gecentraliseerd in Eindhoven en Amsterdam, daaronder regionale opleidingscentra – wedijvert Nederland weer met toplanden als Australië, China, de VS en Groot-Brittannië. Natuurlijk dankzij een sterke lichting. “Maar er is altijd genoeg talent,” denkt Faber. “De kunst is alleen dat we dat aan de onderkant wel voortdurend blijven aanvoeren en structureren.”
Reuzenstappen
Een terechte, veelgehoorde kanttekening: op het WK in Qatar was niet de complete wereldtop present. “Dat kun je blijven zeggen, maar je moet kijken naar de tijden, het deelnemersveld én de algehele ontwikkeling,” meende Faber. “En dan staan we er gewoon heel goed voor.”
De Zuid-Afrikaanse wereldrecordhouder Tatjana Schoenmaker ontbrak op de schoolslag bij Schouten, de Australische Mollie O’Callaghan op de vrije slag bij Steenbergen. Beiden favoriet, als ze waren gestart in Doha. “Maar het is nog maar de vraag of dat straks in Parijs ook nog zo is, want het gat is te overbruggen,” meende Pearson, die Schouten en Steenbergen reuzenstappen zag maken. Schouten snoepte van de halve finale naar de door haar gewonnen finale bijna twee tellen van haar Nederlands record. Steenbergen wist in haar gouden finale haar dag oude nationale record nog eens drie tienden aan te scherpen.
Pearson: “Ze laten zien dat ze in de finale hun beste tijden kunnen zwemmen. Tijden waarmee ze bij de laatste Spelen en het vorige WK tweede waren geworden, dus dan heb je het over absolute wereldtop. Ik zie geen enkele reden waarom dat in Parijs straks niet nog eens zou kunnen.”
De enige potentiële donderwolk richting de Olympische Spelen? Het externe onderzoek naar het gedrag van succescoach Faber na beschuldigingen over ongepast gedrag. Op het succestoernooi in Doha bleef de kwestie onbesproken. Ook door Faber zelf, die zich na de oranje oogst niet liet verleiden er wat over te zeggen. “Ik ben gewoon blij nu.”
